Τετάρτη 5 Ιουνίου 2013

Μεγέθυνση το 2014;

Μεγέθυνση το 2014;


Εφημερίδα Αυγή, 2013.05.06

http://www.avgi.gr/article/410534/megethunsi-to-2014



Η συζήτηση για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομία το 2014 προϋποθέτει ζητήματα που χρειάζονται εξέταση. Όμως, πρόκειται για συζήτηση που δεν την αφορά τι θα γίνει φέτος, έτος βαθιάς ύφεσης όπως του 2012, που δεν την αφορά η ανάπτυξη, αφού εκτός από το ύψος του ΑΕΠ σχετίζεται με ζητήματα, τα οποία, ανεξάρτητα από το αν και πότε (2014 ή 2015) θα έχουμε μεγέθυνση, η παρούσα πολιτική εμφανώς τα χειροτερεύει: ανεργία, ανισοκατανομή εισοδήματος, φτώχεια, υγεία, παιδεία, δημοκρατία, ελεύθερος χρόνος και ποιότητα ζωής. Στο παρόν σημείωμα, λόγω έκτασης, θα περιοριστούμε σε κάποιες πτυχές του θέματος «μεγέθυνση το 2014».

Είναι προφανές ότι αυτή η συζήτηση σχετίζεται με τον ευρωπαϊκό χώρο και τις γερμανικές εκλογές: η λιτότητα χρειάζεται στήριξη, καθώς αμφισβητείται η αποτελεσματικότητά της, τόσο ως προς τους στόχους όσο και ως προς τα δευτερογενή αποτελέσματα (π.χ. ένταση του δυναμικού των κοινωνικών συγκρούσεων).

Επίσης, η συζήτηση αυτή αποπροσανατολίζει από τις ήδη εμφανείς αποκλίσεις για τους στόχους του 2013. Έτσι, επί κυβέρνησης Σαμαρά, όπως και προηγουμένως, οι εκτιμήσεις για το ΑΕΠ αναθεωρούνται συνεχώς: 202,6 δισ. πριν τις εκλογές, 184,5 τον Οκτώβριο 2012 και 183,5 τον Μάιο 2013. Επομένως, η ακολουθούμενη πολιτική σωρεύει χειρότερα αποτελέσματα από τα αναμενόμενα.

Επιπλέον, αποσιωπάται ότι η πτώση του ονομαστικού ΑΕΠ το 2013 θα είναι αντίστοιχη του 2012. Όταν το ξεπέρασμα της κρίσης αφορά τη μείωση δημόσιου και ιδιωτικού χρέους, την απομόχλευση δηλαδή, τότε το ονομαστικό ΑΕΠ έχει τη σημασία του. Εδώ αξίζει να παρατηρήσουμε τα εξής:

α) Διαφημίστηκε πολύ η μικρότερη πτώση του ΑΕΠ στο πρώτο τρίμηνο του 2013 σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2012 (-5,3% έναντι -6,7%). Ωστόσο η διαφήμιση αφορούσε το πραγματικό ΑΕΠ, που συνυπολογίζει τη μείωση των τιμών. Το ονομαστικό ΑΕΠ, όμως, μειώθηκε περισσότερο φέτος απ' ό,τι το 2012 (-7% έναντι -6,3%).

β) Το ΑΕΠ ισούται με την τελική κατανάλωση, τις επενδύσεις και τις εξαγωγές μείον τις εισαγωγές. Έτσι, το ΑΕΠ αυξάνει όταν αυξάνει η κατανάλωση ή η επένδυση ή οι εξαγωγές ή αν μειώνονται οι εισαγωγές. Ποιες τάσεις διαγράφονται γι' αυτά όμως;

Τα 194 δισ. ΑΕΠ το 2012 αναλύονται σε: 177 κατανάλωση, 26 επενδύσεις και 52 εξαγωγές μείον 62 δισ. εισαγωγές.

Τα 183,5 δισ. ΑΕΠ το 2013 προκύπτουν από: πτώση της κατανάλωσης κατά 14 δισ. (όση και πέρσι), πτώση των επενδύσεων κατά 2 δισ., αύξηση των εξαγωγών κατά 1,2 δισ., πτώση των εισαγωγών κατά 4,5 δισ.

Το ΑΕΠ του 2014 προβλέπεται σε 183,9 δισ. - ελαφρά αυξημένο κατά 0,4 δισ. σε σχέση με το 2013. Αυτή η πρόβλεψη φαίνεται καταρχάς παράδοξη, επειδή συγχρόνως προβλέπεται 5 δισ. πτώση κατανάλωσης που δεν την αντισταθμίζει η μικρή αύξηση επενδύσεων (1 δισ.) και εξαγωγών (2 δισ.). Τότε πώς αυξάνει το ΑΕΠ; Επειδή μειώνονται οι εισαγωγές.

Δηλαδή, ακόμη κι αν αυξηθεί το ΑΕΠ το 2014, αυτό επίσημα προβλέπεται να συμβεί με παράλληλη μεγάλη μείωση της κατανάλωσης, δηλαδή του διαθέσιμου εισοδήματος (μειώνονται μισθοί-συντάξεις, ενώ η εκτιμώμενη αύξηση κερδών θα έχει πολύ μικρή επίδραση στη συγκράτηση της πτώσης της κατανάλωσης). Επίσης προβλέπεται μείωση εισαγωγών, λόγω πτώσης της κατανάλωσης, όπως και ότι οι εξαγωγές δεν θα επηρεαστούν από τις υφεσιακές πολιτικές στην Ευρώπη (πράγμα που τα αποτελέσματα του α' τριμήνου μάλλον θέτουν σε αμφισβήτηση).

Με άλλα λόγια, πρόκειται για πολιτική η οποία πανηγυρίζει ως ανάσχεση της ύφεσης τις εκτιμήσεις ότι θα μειωθεί κι άλλο η κατανάλωση, δηλαδή το διαθέσιμο εισόδημα, και θα πετύχει αύξηση ΑΕΠ επειδή θα μειωθούν οι εισαγωγές ακόμη περισσότερο. Βέβαια, ακόμα κι αυτά προϋποθέτουν ότι δεν θα παρθούν νέα μέτρα και το γενικότερο περιβάλλον θα είναι όπως αναμένεται.

Τελευταίο και ίσως σημαντικότερο. Η συζήτηση για την ανάπτυξη το 2014 βάζει στην άκρη τη συζήτηση για το τι είδους ανάπτυξη υπόσχονται: ένα μέλλον που θα έχει συντελεστεί μια εκπληκτική αναδιανομή πλούτου και ισχύος προς όφελος των ισχυρών.

Οι οικονομικές πολιτικές στόχευαν σε γρήγορη και βαθιά αναδιανομή πλούτου και ισχύος. Αυτό μερικώς επετεύχθη. Επομένως, αυτό που θα ήθελαν να πανηγυρίσουμε είναι η υπόσχεση οικονομικής μεγέθυνσης που θα συνοδεύεται από φτώχεια, οξυμένες ανισότητες, υψηλή ανεργία και περιορισμένη δημοκρατία.